Hướng dẫn tích hợp nội dung Giáo dục Quyền con người trong chương trình môn Tiếng Việt

Nội dung tài liệu: Hướng dẫn tích hợp nội dung Giáo dục Quyền con người trong chương trình môn Tiếng Việt

1. HƯỚNG DẪN TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI TRONG CHƯƠNG TRÌNH MÔN TIẾNG VIỆT BÁO CÁO VIÊN: 1.TS. Xuân Thị Nguyệt Hà, Vụ GD Tiểu học 2.TS. Trần Thị Quỳnh Nga, ĐH Sư phạm, ĐH Huế Hà Nội, 25-27/12/2023
2. KHỞI ĐỘNG – KẾT NỐI Chia sẻ 01 ĐIỀU THẦY CÔ TÂM ĐẮC NHẤT về vấn đề tích hợp giáo dục QUYỀN TRẺ EM trong các môn học, HĐ giáo dục ở nhà trường tiểu học
3. Quyền con người là thành quả phát triển lâu dài của lịch sử nhân loại, là giá trị chung của các dân tộc, được ghi nhận và bảo vệ bằng luật pháp quốc tế. Hiến chương LHQ, Tuyên ngôn quốc tế về nhân Công ước quốc tế về các 1945 quyền, quyền 1948 kinh tế, văn hóa, xã hội, 1966
4. Liên hợp quốc còn ban hành Công ước riêng bảo vệ trẻ em, đó là Công ước quốc tế về quyền trẻ em, 1989 Không phân biệt đối xử Quyền tồn tại (Điều 2) và phát triển cuộc sống (Điều 6) Lợi ích tốt nhất của trẻ Quyền được lắng nghe (Điều 3) (Điều 12) Nguyên tắc chung, nguyên tắc nền tảng 4
5. SUY NGẪM Quan sát hình ảnh sau và nói về ĐIỀU MÀ THẦY CÔ ĐANG HIỆN DIỆN TRONG SUY NGHĨ của mình.
6. Đứa trẻ hạnh phúc dùng tuổi thơ để ôm ấp cuộc đời, đứa trẻ bất hạnh dùng cả cuộc đời để chữa lành tuổi thơ. (Alfred Adler)
7. CÁC NỘI DUNG CƠ BẢN Đọc 04 câu hỏi nghiên cứu sau, chủ động viết câu trả lời ngắn cho mỗi câu hỏi. Sau buổi tập huấn, đối chiếu để tổng kết bài học.
8. Các câu hỏi đặt ra trong Chuyên đề TÍCH HỢP ND GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI TRONG CT MÔN TIẾNG VIỆT CH1. Vì CH3. Có sao phải những cách tích hợp Môn thức, mô CH2. Tổ chức dạy nội dung Tiếng Việt hình nào CH4. học Tiếng Việt giáo dục có những ưu thuận lợi gắn với mục tiêu Quyền con thế gì đối cho việc tích hợp nội dung người với tích tích hợp giáo dục Quyền trong nhà hợp nội nội dung con người như thế trường dung giáo giáo dục nào để đảm bảo tiểu học dục Quyền Quyền con hiệu quả? và trong con người? người trong môn Tiếng môn Tiếng Việt? Việt?
9. NỘI DUNG 1. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI TRONG MÔN TIẾNG VIỆT
10. 1. Ý nghĩa 1.1. Giáo dục Quyền con người đảm bảo tính nhân của việc tích văn và các quyền của người dạy, người học; hướng hợp nội dung đến thực hiện mục tiêu về phát triển phẩm chất, GD Quyền con năng lực người học trong bối cảnh hiện nay. người trong môn Tiếng 1.2. Đảm bảo các nguyên tắc và phương pháp dạy học Việt tích hợp 1.3. Khai thác tối đa tính thẩm mĩ, nhân văn của ngữ liệu dạy học môn Tiếng Việt trong các bộ sách giáo khoa
11. - Không phân biệt đối xử (Điều 2); - Lợi ích tốt nhất của trẻ (Điều 3); - Quyền tồn tại và phát triển cuộc sống (Điều 6); MỘT SỐ - Quyền được lắng nghe (Điều 12) THÔNG TIN CƠ BẢN - Bảo đảm để trẻ em thực hiện được đầy đủ quyền và bổn phận của mình; - Không phân biệt đối xử với trẻ em; - Bảo đảm lợi ích tốt nhất của trẻ em trong các quyết định liên quan đến trẻ em; - Tôn trọng, lắng nghe, xem xét, phản hồi ý kiến, nguyện vọng của trẻ em và - Khi xây dựng chính sách, pháp luật tác động đến trẻ em, phải xem xét ý kiến của trẻ em và của các cơ quan, tổ chức có liên quan; bảo đảm lồng ghép các mục tiêu, chỉ tiêu về trẻ em trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội quốc gia và địa phương.
12. THÔNG TIN CƠ BẢN Những vấn đề chung về quyền con người, quyền công dân • Bước đầu nhận biết được quyền con người là những quyền thiên bẩm, vốn có của con người và được thừa nhận cho tất cả mọi người trên trái đất, không phân biệt chủng tộc, tôn giáo, giới tính, quốc tịch, địa vị xã hội, giới tính. • Bước đầu nhận biết được trách nhiệm của trẻ em trong thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của bản thân và tôn trọng quyền của người khác.
13. NỘI DUNG 2. MÔN TIẾNG VIỆT VỚI VIỆC TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI
14. 2. Môn Tiếng 2.1. Chương trình Giáo dục phổ thông môn Ngữ Việt với việc văn, cấp tiểu học xác định rõ các mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực người học phù tích hợp nội hợp với tiêu chí tích hợp dung giáo dục Quyền con 2.2. Các hoạt động đọc, viết, nói và nghe gắn người với những vấn đề thường nhật, gần gũi với suy nghĩ, cảm xúc người học, thuận lợi cho tích hợp 2.3. Một số mạch kiến thức tiếng Việt, văn học có giá trị bổ trợ cho tích hợp nội dung Quyền con người 2.4. Ngữ liệu dạy học đa dạng, sinh động, đặt ra nhiều vấn đề có tính nhân văn và thời sự như: kiến tạo không gian vui chơi, học tập tích cực cho trẻ, đảm bảo quyền được chăm sóc, yêu thương, quyền được chia sẻ
15. CÁC HOẠT ĐỘNG ĐỌC, VIẾT, NÓI VÀ NGHE ĐỀU CÓ THỂ TÍCH HỢP GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI MỘT CÁCH HIỆU QUẢ ▪ HOẠT ĐỘNG ĐỌC (phân tích trên YÊU CẦU CẦN ĐẠT về đọc ở lớp 4) Yêu cầu cần Gợi ý nội dung tích hợp Quyền con người Mức độ đạt TH Đọc hiểu - Quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng để phát triển toàn Liên hệ (văn bản văn diện. học và văn - Quyền được giáo dục, học tập và phát triển năng bản thông khiếu. tin) phù hợp - Quyền được tiếp cận thông tin. với lớp 4 - Quyền được bày tỏ ý kiến. - Quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc, phát huy truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc mình. - Bổn phận giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, giữ gìn bản sắc, phát huy truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc mình.
16. HOẠT ĐỘNG ĐỌC (phân tích trên YÊU CẦU CẦN ĐẠT về đọc ở lớp 4) Yêu cầu cần đạt Gợi ý nội dung tích Mức độ hợp Quyền con người TH - Nêu được cách ứng xử của bản Quyền được tham gia Liên hệ thân nếu gặp tình huống tương tự trao đổi, bày tỏ ý như tình huống của nhân vật trong kiến; quyền học tập tác phẩm. để phát triển toàn - Nêu được một vấn đề có ý nghĩa diện và phát huy đối với bản thân hay cộng đồng tốt nhất tiềm năng được gợi ra từ văn bản đã đọc. của bản thân.
17. HOẠT ĐỘNG VIẾT (phân tích trên YÊU CẦU CẦN ĐẠT về viết ở lớp 3) Yêu cầu cần đạt Gợi ý nội dung tích Mức độ hợp Quyền con người TH Viết được đoạn văn nêu lí do vì Quyền được bày tỏ ý Liên hệ sao mình thích hoặc không thích kiến. một nhân vật trong câu chuyện đã đọc hoặc đã nghe. Viết được đoạn văn ngắn giới Quyền được khai Liên hệ thiệu về bản thân, nêu được sinh, quyền có họ, thông tin quan trọng như: họ và tên; quyền có chỗ ở, tên, ngày sinh, nơi sinh, sở được chăm sóc và thích, ước mơ của bản thân. phát triển
18. TỪ CHƯƠNG TRÌNH ĐẾN SÁCH GIÁO KHOA MÔN TIẾNG VIỆT Đọc & Phân tích một số gợi ý tích hợp nội dung giáo dục Quyền con người trong 3 bộ sách giáo khoa Tiếng Việt: Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức với cuộc sống.
19. Quyền được chăm lo sức khoẻ Bổn phận với người khác
20. Quyền được giáo dục (các kĩ năng tự bảo vệ) Quyền được bảo vệ khỏi các tình huống tai nạn, thiên tai nguy hiểm Bổn phận với cộng đồng
21. Quyền được chăm sóc, yêu thương Chia sẻ trách nhiệm trong gia đình
22. Quyền được học tập, vui chơi, được tham gia các hoạt động ngoại khoá trong nhà trường nhằm phát triển tài năng, năng khiếu, sở trường, ước mơ
23. Quyền được hỗ trợ, bảo vệ để không bị bỏ mặc trong một số tình huống khó khăn
24. Quyền được giáo dục, học tập để phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng của bản thân, quyền được tôn trọng đặc điểm và giá trị riêng của bản thân.
25. Và ngày nào em cũng không thôi ước mơ, nếu em có một khu vườn như ở quê. (Trương Huỳnh Như Trân)
26. NGHỈ GIẢI LAO
27. NỘI DUNG 3. NGUYÊN TẮC VÀ CÁCH THỨC TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI TRONG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT
28. 3. Nguyên tắc 3.1. Quy trình: Xác định mục tiêu - Lựa chọn và cách thức điểm nhấn tích hợp – Đề xuất nội dung tích hợp - Thực hành tích hợp – Đánh giá và điều tích hợp nội chỉnh dung giáo dục Quyền con 3.2. Lưu ý các dạng thức/phương thức tích hợp: người trong TC1: i) Toàn phần; ii) Bộ phận; iii) Liên hệ. dạy học Tiếng TC2: Tích hợp trong bài học; Tích hợp trong HĐ ngoại khoá. Việt 3.3. Nội dung tích hợp cần được chuyển tải nhẹ nhàng, tránh khiên cưỡng (bài học kinh nghiệm từ TH giáo dục kĩ năng sống, giáo dục môi trường ). 3.4. Với một số biện pháp tác động can thiệp ngữ liệu dạy học, cần đảm bảo các nguyên tắc sư phạm, nguyên tắc hệ thống, chú ý “sự tham gia của người học” bắt đầu từ việc đề xuất nội dung tích hợp.
29. TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM Đọc yêu cầu thực hành viết sáng tạo sau và suy nghĩ về 2 điều mà giáo viên “MONG ĐỢI” ở học sinh: (1) Không nên ”cứ” viết về MÙA HÈ (2) Viết về MÙA HÈ thì không nên “cứ” viết về niềm yêu thích “được đi bơi và ăn kem”
30. KẾT LUẬN SƯ PHẠM - HS cần được viết về mùa (điều) mà mình thật sự yêu thích - HS có quyền nêu lí do thực sự khiến mình “thích mê tơi” mùa hè mà không phải là bất kì lí do nào chúng ta mong muốn hay - Sự sáng tạo (chẳng hạn thay vì viết “thích“gắn nhãn”ăn cho. kem”, gợi ý để HS biết cách viết “thích thưởng thức những que kem mát lạnh”) phải được khởi phát từ sự tôn trọng suy nghĩ, trải nghiệm cảm xúc ở các em.
31. PHÂN TÍCH KẾ HOẠCH BÀI DẠY (GỢI Ý) TÍCH HỢP NỘI DUNG GD QUYỀN CON NGƯỜI Đọc Kế hoạch bài dạy bài đọc “Con nuôi” (TV3, tập 1, bộ Cánh Diều) và trả lời các câu hỏi: (1) Những nội dung GD Quyền con người nào đã được gợi ý tích hợp (2) Phương thức tích hợp được đề xuất như thế nào? (3) Vai trò của GV và HS trong thực hiện tích hợp nội dung Quyền con người thể hiện như thế nào?
32. KẾT LUẬN SƯ PHẠM & CAM KẾT ĐỒNG HÀNH TRONG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT CÓ TÍCH HỢP GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI
33. 3. Nguyên tắc 3.5. Các thông điệp giáo dục Quyền con người có và cách thức thể được rút ra qua các hoạt động đọc hiểu và tích hợp nội luôn cần thiết dành thời gian để HS suy ngẫm. dung giáo dục Quyền con người trong dạy học 3.6. Học sinh nên là người chủ động khái quát các Tiếng Việt bài học, thông điệp về Quyền con người hoặc tiếp nhận thông điệp khi thực sự hiểu về nó. 3.7. Cần lắng nghe ý kiến, suy nghĩ của trẻ nhỏ về những điều nhà sư phạm chuyển tải đến các em qua từng môn học, bài học, hoạt động trải nghiệm Đặc biệt, trong dạy học Tiếng Việt, thông qua các ngữ liệu văn học, cần KHƠI DẬY YẾU TỐ CẢM XÚC khi tích hợp giáo dục Quyền con người cho học sinh.
34. THỰC HÀNH THIẾT KẾ 01 HOẠT ĐỘNG BÀI DẠY TIẾNG VIỆT TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC QUYỀN CON NGƯỜI
35. Đứa trẻ hạnh phúc dùng tuổi thơ để ôm ấp cuộc đời, đứa trẻ bất hạnh dùng cả cuộc đời để chữa lành tuổi thơ. (Alfred Adler) TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!