Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới hình thức tổ chức các tiết sinh hoạt đầu tuần góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường Tiểu học

Nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới hình thức tổ chức các tiết sinh hoạt đầu tuần góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường Tiểu học

1. ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI HÌNH THỨC TỔ CHỨC CÁC TIẾT SINH HOẠT ĐẦU TUẦN GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TOÀN DIỆN TRONG NHÀ TRƯỜNG TIỂU HỌC. BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH ĐỂ TẠO RA SÁNG KIẾN. Trong trường tiểu học, song song với hoạt động dạy học trên lớp chính là hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Đây là hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài giờ học các môn văn hoá là những hoạt động nối tiếp các hoạt động giáo dục trong giờ lên lớp. Trong các hoạt động được tổ chức ngoài giờ lên lớp thì tiết chào cờ đầu tuần lại rất quan trọng. Nó góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường Tiểu học. Thế nhưng, trong những năm trước đây, việc tổ chức các tiết chào cờ đầu tuần còn kém hiệu quả, tổ chức lấy lệ, nội dung khô cứng, giáo điều làm học sinh không hứng thú, không nhớ nội dung giáo dục nên chưa đáp ứng được yêu cầu giáo dục. Thực hiện Nghị quyết 29 – NQ/TW về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo góp phần thực hiện tốt mục tiêu: “Phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học ” của người học. Là một cán bộ quản lí lại được phân công phụ trách các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi luôn trăn trở là làm thế nào để đem các nội dung giáo dục vào hoạt động này cho hiệu quả góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Từ những trăn trở đó tôi đã bàn bạc, thảo luận cùng đồng nghiệp xây dựng chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp khá chu đáo, cụ thể. Phát huy tối đa khả năng sáng tạo của giáo viên vào việc tổ chức các hoạt động ngoài 1
2. giờ lên lớp đặc biệt xây dựng một kế hoạch cho tiết chào cờ đầu tuần. Vì tôi nghĩ tiết chào cờ đầu tuần rất ý nghĩa và quan trọng trong chương trình học. Tiết học này khởi đầu cho một tuần mới, đem lại hứng thú cho các em trong tuần học. Với suy nghĩ đó, tôi đã nghiên cứu kĩ chương trình, kế hoạch hoạt động của năm học để xây dựng chương trình hoạt động cho từng tuần, từng tháng. Mỗi tuần chúng tôi lựa chọn một chủ đề, một nội dung gần gũi nhất, thiết thực nhất để tổ chức sinh hoạt dưới cờ cho các em sau lễ chào cờ. Tổ chức tốt các hoạt động này sẽ góp phần khơi dậy ở học sinh sự tự tin, chủ động, sáng tạo, hợp tác, khao khát khám phá cái mới, làm chủ tự nhiên, làm chủ xã hội, làm chủ được bản thân. Vì vậy trách nhiệm của mỗi nhà trường, của mỗi giáo viên là phải đổi mới hoạt động dạy học song song với đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp đặc biệt đổi mới hình thức tổ chức các tiết sinh hoạt đầu tuần. II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP 1./ Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến * Thuận lợi: - Trong những năm học gần đây, Sở GD và ĐT tỉnh Nam Định, Phòng GD và ĐT huyện Nghĩa Hưng cũng như trường Tiểu học Nghĩa Bình thường xuyên chỉ đạo, coi trọng, tăng cường và đổi mới tổ chức các hoạt động ứng dụng trải nghiệm với các môn học. Chương trình giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đang được tổ chức thực hiện theo thời khóa biểu và lồng ghép trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp. - Bản thân và đồng nghiệp trong trường đều ý thức được nhiệm vụ và ý nghĩa của việc giáo dục học sinh thông qua các hoạt động ứng dụng trải nghiệm, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong mỗi môn học cũng như các hoạt động tập thể. - Các em học sinh rất hứng thú với hoạt động mang tính ứng dụng trải nghiệm trong từng tiết học, các hoạt động tập thể, các chương trình giao lưu, ngày hội học đường, các sân chơi như sân khấu hóa, giới thiệu sách Đó thực 2
3. sự là những điều kiện thuận lợi để tôi thực hiện đề tài “Đổi mới hình thức tổ chức các tiết sinh hoạt đầu tuần góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường tiểu học.” * Khó khăn + Học sinh tiểu học ham chơi, ham vui, thích nô nghịch nhưng lại rụt rè, thiếu tự tin trước đám đông. + HS thích được xem biểu diễn văn nghệ nhưng ngại tham gia vào các hoạt động văn nghệ. + Rất hào hứng với tiết chào cờ đầu tuần nhưng lại thiếu tập trung và hay nói chuyện nếu nội dung thiếu sự thu hút đối với trẻ. (Đa số các tiết chào cờ đầu tuần là đưa ra những bài học, nội dung mang tính chất giáo điều học sinh chỉ ngồi nghe). + Đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Nghĩa Bình có trình độ tay nghề tương đối ổn định, có đủ trình độ nắm bắt được việc đổi mới nội dung phương pháp dạy học, nhiều giáo viên có kinh nghiệm và nhiệt tình trong giảng dạy. Tuy thế việc tổ chức các hoạt động tạo sân chơi cho trẻ vẫn còn những hạn chế nhất định cụ thể là: - Hầu hết GV đã tổ chức các tiết sinh hoạt cuối tuần theo đúng các chủ đề, chủ điểm nhưng nội dung khô cứng, hình thức thiếu linh hoạt nên chưa phát huy được năng lực, sở trường của học sinh. - Nhiều nội dung giáo viên còn làm thay. - Ngại tổ chức các hoạt động do sợ học sinh mất trật tự. - Giáo viên ngại chuẩn bị các đồ dùng, đạo cụ để phục vụ cho các hoạt động. - Phụ huynh chỉ thích con em mình học thật nhiều toán và tiếng Việt mà không muốn cho con em tham gia các hoạt động khác vì sợ con em mình xao nhãng việc học tập. Từ thực trạng trên tôi thiết nghĩ cần phải đưa trẻ vào cuộc, cần phải thay đổi hình thức tổ chức để trẻ được tham gia từ đó mới phát huy hết những khả năng của trẻ góp phần phát triển năng lực, phẩm chất của các em. Với cương vị là phó hiệu trưởng trực tiếp chỉ đạo các mặt hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi thiết nghĩ cần thiết phải đổi mới hình thức tổ chức các tiết sinh 3
4. hoạt đầu tuần trong nhà trường. Và tổ chức tốt các tiết sinh hoạt đầu tuần sẽ kéo theo việc đổi mới các tiết sinh hoạt cuối tuần ở các lớp, tạo tiền đề cho việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp hiệu quả. Trên cơ sở đã thực hiện và những kết quả đạt được, tôi tiến hành tổng kết viết thành kinh nghiệm chỉ đạo đổi mới hình thức tổ chức các tiết sinh hoạt đầu tuần trong nhà trường tiểu học . 2./ Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến: Để có được thành công, tôi đã tích cực làm chuyển biến nhận thức của giáo viên, của cha mẹ học sinh, của xã hội về đổi mới các hoạt động giáo dục trong trường tiểu học. 2.1/ Đối với giáo viên: Chúng tôi đã tổ chức cho giáo viên học tập, trao đổi những chỉ thị văn bản của ngành về việc tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh. Tổ chức cho giáo viên tập huấn về đổi mới một số hoạt động cần thiết phải tổ chức cho lớp. Qua các đợt học tập giáo viên đã nắm được vị trí, tầm quan trọng của việc đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. 2.2/ Đối với cha mẹ học sinh: Qua các cuộc họp cha mẹ học sinh, qua các buổi gặp gỡ cha mẹ học sinh ở gia đình cũng như ở trường đều đưa các nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp ra trao đổi để tất cả cha mẹ học sinh đều hiểu được việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp không phải là vô bổ mà là để học sinh được tham gia vào các hoạt động khám phá, tìm hiểu, trải nghiệm và nó rất tốt và cần thiết cho trẻ. Do nhận thức đúng như vậy, cha mẹ học sinh đã tích cực đôn đốc, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để con em tham gia tốt các hoạt động của lớp, của trường khi thầy cô giáo phân công và nhiều hoạt động cha mẹ học sinh cũng đã tích cực tham gia cùng con em mình. 2.3/ Chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất. Để đổi mới được hình thức tổ chức các tiết sinh hoạt đầu tuần có hiệu quả, chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất để phục vụ cho hoạt động. 4
5. - Trước hết chúng tôi tham mưu để nhà trường đầu tư đầy đủ trang thiết bị như loa đài, âm li, .Đồng thời nhà trường xây dựng thêm, tu bổ sân chơi, bãi tập, vườn hoa cây xanh, cây cảnh cho học sinh học tập, vui chơi giải trí để học sinh học tập tốt hơn - Để tiến hành tốt cần chuẩn bị những đồ dùng, thiết bị cần thiết. Đó sẽ là phương tiện hỗ trợ để tổ chức các hoạt động và thu hút học sinh. - Phân công giáo viên phụ trách từng mảng theo nội dung để chuẩn bị đồ dùng cho phù hợp. 2.4/ Bồi dưỡng đội ngũ. Tổ chức tập huấn cho giáo viên, học sinh trong hội đồng tự quản các lớp về kĩ thuật tổ chức một số hoạt động, kĩ thuật tổ chức một số trò chơi phục vụ trong tiết sinh hoạt lớp(sinh hoạt cuối tuần) để làm cơ sở, tiền đề cho các hoạt động của tiết sinh hoạt đầu tuần sau. Thành lập ngay từ đầu năm các câu lạc bộ như: Câu lạc bộ văn nghệ, câu lạc bộ thể thao, câu lạc bộ MC và tổ chức sinh hoạt thường xuyên để bồi dưỡng năng lực cho các em và chính lực lượng này sẽ hỗ trợ đắc lực cho các hoạt động ngoài giờ lên lớp. 2.5/ Xây dựng kế hoạch. - Ban hoạt động ngoài giờ phải có kế hoạch cụ thể, chi tiết mang tính khả thi cao. - Thành lập Ban chỉ đạo và thực hiện các hoạt động ngoài giờ lên lớp gồm những đồng chí có năng lực, tâm huyết để cùng thực hiện. - Xây dựng một bản kế hoạch đầy đủ, chi tiết phù hợp với tình hình thực tế của trường, của ngành, phù hợp với nhiệm vụ năm học và mang tính thời sự. - Bản kế hoạch chi tiết gồm hai nội dung: + Kế hoạch sinh hoạt cuối tuần cho các lớp. + Kế hoạch thực hiện các tiết sinh hoạt đầu tuần. - Hai bản kế hoạch phải lôgic. Hoạt động của tiết sinh hoạt cuối tuần phải có nội dung mang tính chuẩn bị cho nội dung hoạt động của tiết sinh hoạt đầu tuần sau. 5
6. - Kế hoạch sinh hoạt cuối tuần phải được xây dựng theo kì. Dựa trên nhiệm vụ năm học để xây dựng nội dung cho phù hợp. - Kế hoạch còn mang tính thời sự. Ví dụ: Tháng 11 có ngày kỉ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam thì ngay từ đầu tháng nội dung sinh hoạt lớp đã tổ chức cho các em các hoạt động tìm hiểu về ngày này và lựa chọn nội dung để tập luyện, chuẩn bị cho ngày hội. Bên cạnh đó trước khi hoạt động cần thiết kế nội dung hoạt động chi tiết. Ví dụ: Trích kế hoạch các tiết sinh hoạt cuối tuần: Tuần Ngày Nội dung Sinh hoạt lớp: - HĐTQ nhận xét các mặt hoạt động của lớp trong tuần. - Bình bầu học sinh xuất sắc ghi tên lên bảng danh dự. 9 4/11/2016 - Bình bầu tổ xuất sắc tặng sao gắn lên bảng danh dự. Sinh hoạt Đội - Sao: Sân khấu hóa tác phẩm văn học (Khối 2 chuẩn bị nội dung giao lưu vào sáng thứ hai) Trích kế hoạch tiết sinh hoạt đầu tuần: Tuần Ngày Nội dung Chào cờ 10 7/11/2016 Lớp trực tuần nhận xét Đại diện đội tự quản nhận xét các hoạt động Sân khấu hóa tác phẩm văn học (dành cho khối lớp 2) 2.6/ Tổ chức thực hiện. Tổ chức thực hiện nghiêm túc và có sự chuẩn bị kĩ càng. 6
7. - Theo kế hoạch đã lên từ đầu kì (Đầu năm), các lớp thực hiện. Trước khi thực hiện giáo viên soạn bài theo kế hoạch và duyệt với BGH từ đầu tuần. - Ban hoạt động ngoài giờ sẽ thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện của các lớp. - BGH sẽ dự đột xuất các tiết sinh hoạt lớp của các lớp để đánh giá việc thực hiện nề nếp chuyên môn của giáo viên. - Để thực hiện tốt các tiết sinh hoạt đầu thì cần có sự thống nhất và chuẩn bị chu đáo. Chính vì thế ngay từ đầu tuần trước, ban hoạt động ngoài giờ đã cùng bàn bạc, thống nhất hình thức cho tiết sinh hoạt đầu tuần của tuần tiếp theo. Phân công nhiệm vụ cho cá nhân, tập thể các nội dung cần chuẩn bị để trong tuần trong những buổi sinh hoạt của các câu lạc bộ các em sẽ tự tập luyện, chuẩn bị. Cuối tuần ban hoạt động ngoài giờ nghiệm thu, tư vấn thêm để các hoạt động hoàn thành tốt. Ví dụ: Tiết sinh hoạt đầu tuần với nội dung: “An toàn thực phẩm”, ban HĐNG lên kế hoạch cho các lớp tìm hiểu về nội dung này. Bên cạnh đó đội văn nghệ và những lớp lớn chuẩn bị tiểu phẩm. Cuối tuần ban HĐNG sẽ duyệt và chọn nội dung để thực hiện vào đầu tuần sau. Từ nội dung thông báo của tiểu phẩm, Tổng phụ trách chuẩn bị nội dung giao lưu, hướng dẫn cho MC (HS dẫn chương trình) nội dung đó để em giao lưu với các bạn và khái quát thành nội dung tuyên truyền tới toàn thể học sinh. - Các hình thức được lựa chọn để thực hiện như: Giao lưu tìm hiểu về một chủ đề bằng hình thức hái hoa dân chủ (bất kì học sinh nào cũng có thể tham gia); thành lập đội để giao lưu; tổ chức trò chơi; vẽ tranh theo chủ đề; thi hát; thi kể chuyện; giới thiệu sách; thi hùng biện; diễn tiểu phẩm; thực hành kĩ năng sống; . III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Sau một năm áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tôi nhận thấy: - Kết quả đạt được rất rõ nét. Các em học sinh hào hứng chờ đón tiết chào cờ đầu tuần. - Các em chủ động tìm tòi, chuẩn bị nội dung khi được phân công. 7
8. - Các câu lạc bộ hoạt động sôi nổi hơn. Học sinh tự giác hơn. - Giáo viên thấy học sinh tích cực, hào hứng nên cũng phải vào cuộc hăng say hơn. - Nhiều nội dung học sinh tự sáng tạo, tự tập luyện đã hấp đẫn thu hút được các bạn khác trong trường cùng tham gia. - Nhiều học sinh phát huy được năng lực, sở trường nên tự tin hơn. - Phát huy được tính hợp tác của nhiều học sinh vào một hoạt động. - Học sinh được bổ sung thêm nhiều kĩ năng đáp ứng yêu cầu của cuộc sống. - Đội ngũ làm MC lúc đầu còn lệ thuộc vào văn bản chuẩn bị sau các em có kĩ năng và làm rất tốt các buổi giao lưu với các bạn trong toàn trường. - Đưa được hầu hết học sinh của trường tham gia vào các hoạt động nên nhìn chung các em cũng năng động, tự tin, tích cực, sáng tạo và xử lí các tình huống tốt hơn, có kĩ năng trong cuộc sống. Một số hình ảnh minh hoạ thu được từ việc tổ chức các hoạt động trong tiết chào cờ đầu tuần: Thi vẽ tranh an toàn giao thông: 8
9. Tổ chức trò chơi: 10
10. Sân khấu hóa, giới thiệu sách: 11
11. Giao lưu Tiếng Anh đầu tuần: 13
12. Giao lưu nhân dịp kỉ niệm các ngày lễ lớn: 14
13. Sau thời gian áp dụng sáng kiến “Đổi mới hình thức tổ chức các tiết sinh hoạt đầu tuần góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường tiểu học” tôi nhận thấy đã có những thay đổi tích cực trong hoạt động của nhà trường. Học sinh của tôi đã mạnh dạn, tự tin, yêu thích tham gia các hoạt động. Tiết chào cờ đầu tuần mang đến cho các em sự nhẹ nhàng, đầy hứng thú, các em tham gia các hoạt động một cách tích cực và chủ động. Điều quan trọng hơn mà tôi cảm nhận được đó là từ các hoạt động trải nghiệm giáo viên tổ chức, các em tự đề xuất và tổ chức ứng dụng những kiến thức các em có được vào những hoạt động mà các em yêu thích. Ứng dụng, trải nghiệm đã hình thành và rèn luyện những phẩm chất, năng lực và kỹ năng cần thiết cho các em. Cũng từ những hoạt động này giúp giáo viên có thể phát hiện được điểm nổi trội hoặc hạn chế của học sinh. Từ đó có cơ sở giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực của mỗi cá nhân và phát huy tốt hơn những kỹ năng đã được hình thành qua hoạt động. Bên cạnh đó, học sinh được hình thành và rèn luyện kỹ năng giao tiếp, rèn luyện sự tự tin, các em đều được làm và thấy mình có thể làm được. Hoạt động ngoài giờ lên lớp đã góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện. Trong thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục áp dụng sáng kiến và tích cực tìm tòi những nội dung phù hợp, hấp dẫn để xây dựng chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp cho học sinh trường Tiểu học Nghĩa Bình với mong muốn các em được học tập, được rèn luyện, được trải nghiệm, được tự tin sáng tạo, chủ động trong mọi hoạt động để hướng tới một thế hệ trẻ năng động, sáng tạo, tự tin bước vào tương lai. IV. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Tôi xin cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Nếu sai tôi xin chịu trách nhiệm. Nghĩa Bình ngày 20 tháng 5 năm 2017 Người viết kinh nghiệm Phạm Thị Thu 15
14. CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (Xác nhận, đánh giá, xếp loại) (Ký tên, đóng dấu) PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO (Xác nhận, đánh giá, xếp loại) (Ký tên, đóng dấu) 16